Jan 9, 2023
PS752 sefer sayılı uçağın düşürülmesinin üçüncü yıl dönümü anma çağrılarının ardından İranlılar 8 Ocak Pazar akşamı sokaklara döküldü.
Protestolar İran'ın Tahran, Kazvin, Gohardasht, Karaj, Anzali, İsfahan, Meşhed ve Sanandaj gibi çeşitli şehirlerinde devam etti. Son idamları protesto eden halk, “İdam cumhuriyetine ölüm” sloganları attı. Ayrıca ülke dışındaki İranlılar, İran'daki ayaklanmaya desteklerini göstermek ve PS752 uçuşunun kurbanlarını anmak için dünya çapında 70'ten fazla şehirde yürüdüler.
PS752 Uçuş Kurbanlarının Aileleri Derneği başkanı ve sözcüsü Hamed Esmaeilion, Kanada hükümetinden İran İslam Cumhuriyetini bir terör örgütü olarak tanımasını ve İslam Cumhuriyeti'nin ICAO'daki temsilcisini ve Kanada'daki İslam Cumhuriyeti oligarklarını ve ajanlarını sınır dışı etmesini istedi. Esmaeilion, "Ali Hamaney, Putin gibi yaptırıma tabi tutulmalı" dedi.
Birkaç hafta önce hükümet karşıtı protestolar sırasında tutuklanan İranlı film eleştirmeni ve yönetmen Mohsen Jafari-Rad, serbest bırakıldıktan sonra intihar etti.
Son aylarda çok sayıda siyasi tutuklunun serbest bırakıldıktan kısa bir süre sonra intihar ettiğine dair raporlar var. Gözaltına alınanlara, kullanmayı bıraktıklarında intihar eğilimlerine neden olabilecek güçlü ilaçlar verildiğinden şüpheleniliyor.
Muhalif aktivist kolektif “1500 tasvir”e göre, Mohammad Qobadlou ve Mohammad Boroughani ölüm cezasını infaz etmeleri için hücre hapsine nakledildiler. Halk, olası infazları protesto etmek ve engellemek için cezaevi girişinin önünde toplandı.
Batı, İdamları Kınıyor
Dünyanın dört bir yanındaki politikacılar, iki protestocunun yakın zamanda infaz edilmesini kınadılar.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, Washington'ın İslami Rejim tarafından "Mohammad Mehdi Karami ve Seyed Mohammad Hosseini'nin düzmece yargılanmasını ve infazını" en güçlü ifadelerle kınadığını belirterek, "Bu infazlar, Rejimin protestoları bastırma çabası." dedi.
"Fransız senatosunun 40'tan fazla üyesi, Avrupa Birliği'nin 2015 nükleer anlaşmasını (KOEP) geri getirmek için müzakereleri sonlandırmasını, İslam Cumhuriyetini terör örgütü olarak listelemesini ve AB ülkelerindeki İran bankalarını kapatmasını ve kapatılmasını gerektiren önergeyi destekledi. Fransa Senatosu üyesi Nathalie Goulet, hava sahasını temel insan hakları ihlalleri nedeniyle İran uçuşlarına bağladı. Fransız Parlamentosu'nun üst meclisi ndeki meslektaşlarıyla birlikte bu önergeyi önerdi. Senatonun Avrupa işleri komitesinin önümüzdeki on gün içinde bu karar üzerinde çalışacağını da sözlerine ekledi.
Alman Parlamentosu (Bundestag) üyesi Norbert Röttgen, infazların ardından bir tweette, Almanya ve AB'nin "nihayet diğer 19.000 mahkumu korumak için kararlı adımlar atmaya başlaması gerektiğini" söyledi. Bir başka Alman milletvekili Hanna Neumann da bir tweette rejimin “daha fazla görüşme ve kırmızı halı ile durmayacağını” söyledi. Açık bir sinyal göndermeli ve o teröristlere oldukları gibi davranmalıyız.” dedi.