Feb 22, 2023
Hengaw insan hakları ajansının bildirdiğine göre, 21 Şubat 2022'den bugüne kadar en az 12 Kürtçe öğretmeni, Kürt çocuklarına ana dillerini öğrettikleri için rejim tarafından tutuklandı.
Aynı raporda 20'den fazla Kürtçe öğretmeninin sorguya çekildiği belirtiliyor. İran vatandaşlarının %10'dan fazlasının Kürt olmasına ve ana dilini öğrenmenin temel bir insan hakkı olmasına rağmen bu sorgulanıyor.
Tutuklular Hakkında Güncelleme
İnsan Hakları Aktivistleri Haber Ajansı (HRANA), sokak protestoları ve gözaltındakilerle ilgili bir rapor yayınladı. Bu rapora göre son 157 günde ülkenin tüm bölgelerinde 165 şehirde en az 1280 protesto eylemi düzenlendi. 18 yaş altı 181 çocuk da dahil olmak üzere 19763'ten fazla kişi tutuklandı. Tutuklananların 3635'i sıradan vatandaş, 723'ü öğrenci ve geri kalanı aktivist, gazeteci, avukat, ünlü ve benzerlerinden oluşuyor.
Ayaklanmanın başlangıcından bu yana 71'i çocuk olmak üzere 530 kişi öldü.
Son iki haftada, yeni "af" kararnamesi kapsamında çok sayıda mahkum serbest bırakıldı. HRANA ya göre yaklaşık 6169 kişi ya serbest bırakılacak ya da cezalarında indirim yapılacak. Ancak bu karar, idam cezasına çarptırılan kimseyi kapsamıyor.
Ekonomik kriz
İran'ın ulusal güvenlik şefi, Cumhurbaşkanı Ebrahim Raisi'ye yazdığı gizli bir mektupta yaklaşan gıda kıtlığı ve daha yüksek fiyatlar konusunda uyarıda bulundu. Artan hayvan yemi maliyetleri ve Brezilya'nın arzının tükenmesi nedeniyle mısır kıtlığı ve Ukrayna'nın arzı reddetmesi nedenler olarak gösterildi. İran ekonomisi, ABD yaptırımları, petrol gelirlerindeki düşüş ve ülkeye mal akışını kesintiye uğratan döviz kıtlığı nedeniyle baskı altında.
Ayrıca, Bloomberg'e göre İran, euro ve dolardaki yükselişin riyali dolar karşısında 500.000'e düşürmesinin ardından döviz satışlarına yeni kısıtlamalar getirdi. Bu şimdiye kadarki en düşük seviye. İran'ın resmi para birimi, Raisi'nin başkanlık kursuna başlamasından bu yana ABD doları karşısında değerinin %50'den fazlasını kaybetti.
Rehin alma diplomasisi
İran, İran-Alman uyruklu ve ABD'de ikamet eden Jamshid Sharmahd'ı "yeryüzünde fesat" suçlamasıyla idama mahkum etti. Monarşist yanlısı bir grubun başında olmakla suçlanan Sharmahd, 2008 yılında Şiraz'da bir camiye düzenlenen, 14 kişinin ölümü ve 200 kişinin yaralanmasına neden olan ölümcül bombalı saldırıdan sorumlu tutuluyor. Hücre hapsinde tutuldu, bağımsız bir avukat ve adil yasal prosedürlerden mahrum bırakıldı. Ölüm cezası hala yüksek mahkemeye temyiz edilebilir. Sharmahd'ın Dubai'de kaçırıldığı ve İslam Cumhuriyeti ajanları tarafından Tahran'a nakledildiği haberi ilk olarak Ağustos 2020'de duyuruldu. Ölüm cezası, İran'ın aracılar aracılığıyla esir takası konusunda ABD ile dolaylı görüşmeleri onaylamasıyla geldi.